Supply chain là một mạng lưới các cá nhân và công ty tham gia vào việc tạo ra sản phẩm và phân phối sản phẩm đó đến người tiêu dùng. Các liên kết trong chuỗi cung ứng bắt đầu từ việc tìm kiếm nguyên liệu thô và kết thúc khi xe chở thành phẩm đến tay người dùng cuối.
Supply chain là gì?
Supply chain (chuỗi cung ứng) là tập hợp các hoạt động và quy trình liên quan đến việc sản xuất, vận chuyển, phân phối sản phẩm/ dịch vụ từ nhà cung cấp đến khách hàng cuối cùng. Quá trình này sẽ diễn ra từ giai đoạn doanh nghiệp tìm kiếm nguồn cung ứng nguyên liệu thô đến khi giao tận tay cho khách hàng. Mạng lưới này bao gồm thông tin, tài nguyên, con người, thực thể,...
Một chuỗi cung ứng hiệu quả có thể giúp các doanh nghiệp giảm chi phí, tăng năng suất và cải thiện chất lượng sản phẩm/ dịch vụ.
Vai trò của Supply chain
Việc vận hành trơn tru chuỗi cung ứng là trọng tâm trong cách thức hoạt động của nhiều doanh nghiệp. Đối với những doanh nghiệp này, nếu chuỗi cung ứng của họ bị tắc nghẽn, điều này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Rối loạn chức năng Supply chain lặp đi lặp lại có thể có tác động tàn phá đối với rất nhiều doanh nghiệp. Trong đó, tầm quan trọng của Supply chain phải kể đến như sau:
-
Đảm bảo nguồn cung ổn định và đáp ứng được nhu cầu sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp
-
Quản lý lưu thông hiệu quả giúp tối ưu hóa quá trình sản xuất và giảm thiểu thời gian chờ đợi cũng như chi phí vận chuyển và tồn kho
-
Quản lý chi phí sản xuất, vận chuyển và lưu trữ để tối ưu hóa quá trình sản xuất, phân phối sản phẩm/ dịch vụ đến tay người tiêu dùng cuối cùng
-
Giúp doanh nghiệp quản lý kho lưu trữ sản phẩm, đảm bảo doanh nghiệp luôn trong tư thế sẵn sàng cung ứng cho khách hàng khi có nhu cầu
-
Hạn chế rủi ro, tối ưu hoá hiệu quả kinh doanh của các sản phẩm có tính chất mùa vụ, thời hạn sử dụng hạn chế
-
Gia tăng lợi nhuận sau thuế.
Để đảm bảo số lượng hàng hoá được duy trì ổn định và hợp lý, cân bằng giữa hàng tồn kho và hàng bán, một chuỗi cung ứng hoạt động tối ưu là rất quan trọng. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, doanh nghiệp cần có những dự báo chính xác về cung cầu hàng hoá để xác định mức tồn kho hợp lý và tránh tình trạng lũng đoạn thị trường.
Để có những dự báo chính xác, doanh nghiệp cần thu thập và phân tích các thông tin liên quan đến thị trường, bao gồm thông tin về xu hướng tiêu dùng, tình hình kinh tế, cạnh tranh và các yếu tố liên quan có ảnh hưởng đến nhu cầu của khách hàng.
>> Xem thêm: Quản lý chuỗi cung ứng là gì? Sự khác nhau SCM và Logistics
Một số mô hình phổ biến trong Supply chain
Mô hình dịch chuyển liên tục
Đây là mô hình phù hợp cho các doanh nghiệp sản xuất với những sản phẩm ít thay đổi. Các sản phẩm này thường có nhu cầu sử dụng cao và cũng không cần phải liên tục thay đổi thiết kế. Trong mô hình dịch chuyển liên tục, các nhà quản lý cần thường xuyên bổ sung nguyên liệu thô nhằm tránh việc tắc nghẽn sản xuất. Một số sản phẩm trong mô hình này phải kể đến như các sản phẩm tiêu dùng thông thường (nước giặt, chất tẩy rửa,...) hay các dụng cụ y tế, thực phẩm.
Mô hình chuỗi nhanh
Mô hình này thích hợp cho các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm dựa trên những xu hướng mới nhất. Mô hình Supply chain này phải liên tục nghiên cứu thị trường, phân tích đối thủ cạnh tranh, xu hướng tiêu dùng,... Các doanh nghiệp này phải nhanh chóng chuyển từ ý tưởng sang thành phẩm để đưa tới tay người tiêu dùng cuối. Chẳng hạn như thời trang, điện thoại,...
Mô hình linh hoạt
Mô hình Supply chain linh hoạt phù hợp cho các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm, hàng hóa theo mùa, theo các ngày lễ. Họ dựa vào những thời điểm tăng nhu cầu đối với sản phẩm, rồi tăng tốc nhanh chóng để đưa sản phẩm ra thị trường và biết dừng lại đúng lúc khi nhu cầu đã giảm. Chẳng hạn như bánh trung thu, quà Tết, đồ trang trí Noel, lịch,...
Các vị trí chủ chốt trong Supply chain
Nhóm lập kế hoạch
Nhóm này bao gồm các vị trí đầu tiên trong Supply chain, chẳng hạn:
- Supply Chain Planner: Xây dựng kế hoạch
- Demand Planner: Dự báo nhu cầu hiện tại trên thị trường
- Production Planner: Xây dựng kế hoạch sản xuất
- Logistics Resource Planner: Xây dựng kế hoạch nguồn lực Logistics
Nhóm hoạt động sản xuất
- Giám sát sản xuất
- Trưởng phòng sản xuất
- Trưởng phòng thu mua
- Quản đốc
- Nhân viên kho vận nhà máy
- Nhân viên tìm kiếm nguồn nguyên liệu, nguồn hàng
- Nhân viên quản lý hàng tồn kho - mua hàng
Nhóm vận chuyển
- Nhân viên lái xe
- Nhân viên phân chia đơn hàng
- Nhân viên chăm sóc khách hàng
- Nhân viên chứng từ
- Nhân viên làm thủ tục, khai báo hải quan
- Nhân viên kinh doanh
Các hoạt động trong Supply chain
Hoạch định kế hoạch
Trong Supply chain, việc hoạch định, tổ chức các hoạt động cần được thực hiện đầu tiên. Bao gồm một số hoạt động chính như sau:
-
Dự báo nhu cầu: Doanh nghiệp cần tìm hiểu, nghiên cứu, xác định nhu cầu, xu hướng mua hàng của người tiêu dùng, từ đó có thể lên kế hoạch sản xuất, kinh doanh phù hợp, tránh tồn kho vượt mức, gây tổn thất nghiêm trọng
-
Định giá sản phẩm: Giá cả là yếu tố quan trọng đối với cả doanh nghiệp và người tiêu dùng. Nếu đưa ra chiến lược giá hợp lý, doanh nghiệp có thể đảm bảo tính cạnh tranh cho sản phẩm trên thị trường. Do đó, cần nghiên cứu và đưa ra mức giá phù hợp dựa vào nhu cầu của khách hàng mục tiêu và độ khan hiếm của sản phẩm để quyết định giá cả
-
Quản lý việc lưu kho: Tìm ra phương án làm giảm chi phí lưu kho xuống mức tối thiểu, có thể loại bỏ hoặc hạn chế các chi phí không cần thiết trong giá thành sản phẩm sau cùng.
Tìm kiếm nguồn nguyên liệu, nguồn hàng
Hoạt động này trong Supply chain giúp doanh nghiệp có thể dễ dàng so sánh chất lượng của các nhà cung cấp khác nhau. Từ đó, doanh nghiệp sẽ có cơ sở nhằm lựa chọn những nhà cung cấp phù hợp với tiêu chí, yêu cầu của mình. Hoạt động này bao gồm việc thu mua - bán chịu.
Sản xuất
Là hoạt động quan trọng trong toàn bộ chuỗi cung ứng và là hoạt động mang lại lợi nhuận cuối cùng, duy trì sự tồn tại và phát triển cho doanh nghiệp. Để có thể đạt được hiệu quả cao nhất, doanh nghiệp cần chú trọng trong việc:
-
Thiết kế sản phẩm: Đảm bảo về công năng, mẫu mã, đặc tính,... để phù hợp với yêu cầu của khách hàng
-
Quy trình sản xuất: Tính toán thời gian sản xuất và tối ưu quy trình nhằm đảm bảo đáp ứng kịp thời nhu cầu hiện tại của khách hàng
>> Tham khảo: Chiến lược sản phẩm là gì? Vai trò và các bước xây dựng
Phân phối
Sau cùng, doanh nghiệp sẽ phân phối sản phẩm/ dịch vụ đến tay người tiêu dùng. Lúc này, cần tính toán về các việc giao hàng, trả hàng, lên đơn, vận chuyển được thực hiện một cách suôn sẻ, đảm bảo sản phẩm giao đến cho khách hàng sớm nhất, toàn vẹn nhất.
Trong hoạt động phân phối, doanh nghiệp cần:
-
Quản lý chặt chẽ về số lượng, chất lượng, thời gian, địa điểm,… của sản phẩm theo đúng yêu cầu của khách hàng.
-
Lên lịch giao hàng, đảm bảo mọi việc suôn sẻ và giao sản phẩm theo đúng thời gian đã cam kết.
-
Bố trí quá trình chuyên chở các sản phẩm bị hư hỏng, thiếu về kho rồi sửa chữa, bổ sung.
>> Tham khảo: Chiến lược phân phối là gì? Phân loại và các bước xây dựng
Một số câu hỏi thường gặp về Supply chain
- Cơ hội của ngành Supply chain?
- Thách thức, khó khăn mà ngành Supply chain phải đối mặt?
- Học gì để làm trong ngành Supply chain?
Cơ hội của ngành Supply chain?
Việt Nam có tiềm năng phát triển ngành Supply Chain trong khu vực và trên thế giới nhờ vào nhiều yếu tố. Trước hết, nước ta có vị trí địa lý thuận lợi và đang tăng trưởng kinh tế ổn định. Bên cạnh đó, sự hội nhập thương mại quốc tế cùng đại dịch Covid-19 cũng là một yếu tố quan trọng giúp Việt Nam phát triển hơn trong lĩnh vực tiềm năng này.
Song song đó, Việt Nam cũng đã ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do với các đối tác lớn như EU, Anh, Nhật Bản,... mở rộng thị trường xuất khẩu cho các sản phẩm/ dịch vụ nước ta. Những hiệp định này giúp Việt Nam gia tăng cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế và tăng cường sức cạnh tranh của các doanh nghiệp trong ngành Supply Chain.
Thách thức, khó khăn mà ngành Supply chain phải đối mặt?
Sự thay đổi liên tục, mạnh mẽ của nền kinh tế
Nền kinh tế có những biến chuyển phức tạp, xu hướng tiêu dùng của khách hàng trở nên cao hơn. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải nỗ lực hết sức nhằm đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng cũng như tăng cường lợi thế cạnh tranh trên một thị trường kinh doanh khốc liệt như hiện tại.
Giới hạn về thời gian
Các bên liên quan đến chuỗi cung ứng đều có yêu cầu về thời gian giao hàng nhanh chóng và đáp ứng các yêu cầu của khách hàng trong thời gian ngắn nhất có thể.
Khi yêu cầu của khách hàng ngày một cao hơn cũng là lúc doanh nghiệp đối mặt với thách thức về mặt thời gian. Nếu hàng hóa giao không đúng lúc, khách hàng có thể trả hàng hay có những phản ứng tiêu cực trên mạng xã hội, ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh thương hiệu.
Sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ
Các công nghệ mới như blockchain và trí tuệ nhân tạo đang dần thay đổi cách thức hoạt động của ngành này, các doanh nghiệp phải liên tục cập nhật và áp dụng những công nghệ mới này nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường và tăng cường tính cạnh tranh.
Độ phức tạp của hệ thống cung ứng
Hệ thống cung ứng là một mạng lưới phức tạp bao gồm nhiều bên liên quan như các nhà cung cấp, nhà sản xuất, nhà phân phối, nhà bán lẻ và khách hàng. Mỗi bên trong hệ thống này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự liên kết và hoạt động hiệu quả của chuỗi cung ứng.
Tuy nhiên, điều này đòi hỏi sự phối hợp giữa nhiều bên liên quan, đồng thời cần đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả của các hoạt động. Các yếu tố khác như sự phức tạp của các sản phẩm/ dịch vụ, sự phân tán địa lý và các yêu cầu, ý kiến bất đồng cũng đóng góp vào độ phức tạp của hệ thống cung ứng.
Nhu cầu của khách hàng thay đổi liên tục
Khách hàng ngày càng đòi hỏi sự linh hoạt, tùy chỉnh và thời gian giao hàng ngắn hơn, đòi hỏi các doanh nghiệp trong ngành phải đưa ra các giải pháp mới để đáp ứng nhu cầu của họ.
Nguồn nhân lực
Các doanh nghiệp cần có đủ nhân lực có chuyên môn cao, kinh nghiệm thực tiễn để quản lý, thiết kế và vận hành các hoạt động trong chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, những khó khăn trong việc đào tạo và phát triển nhân lực, đặc biệt là trong bối cảnh công nghệ liên tục thay đổi cũng là một thách thức không nhỏ đối với các doanh nghiệp hiện nay.
>> Đọc thêm: Khóa học Tạo động lực làm việc cho nhân viên
Học gì để làm trong ngành Supply chain?
Sinh viên có thể theo đuổi các ngành như Logistics, Quản lý chuỗi cung ứng, Thương mại Quốc tế,... để làm việc trong Supply chain. Tuy nhiên, công việc này khá ổn định, tức là lặp đi lặp lại hàng ngày từng đó hoạt động. Nên những ai yêu thích sự ổn định thì có thể theo đuổi lĩnh vực này.
Hiệu quả ngày càng tăng của hoạt động Supply chain đóng một vai trò quan trọng trong việc kiềm chế lạm phát. Khi hiệu quả trong việc di chuyển sản phẩm từ điểm A tới điểm B tăng lên, sẽ giúp tiết kiệm chi phí, làm giảm chi phí cuối cùng cho người tiêu dùng. Khi toàn cầu hóa gia tăng, hiệu quả của các hoạt động Supply chain trở nên tối ưu hơn, gây áp lực cho giá đầu vào.
