HIỆU ỨNG NGƯỜI NGOÀI CUỘC: ĐÂY CÓ PHẢI LÀ LÝ DO NHÂN VIÊN KHÔNG LÊN TIẾNG?
John M.Darley và Bibb Latane từng công bố thuật ngữ “Bystander Effect” (Hiệu ứng Người ngoài cuộc) sau khi nghiên cứu vụ giết người bất thường nhất xảy ra với Kitty Genovese. Genovese đang ở căn hộ của cô ở Queens, New York thì một kẻ tấn công đã đến và đánh cô. Có khoảng 38 cư dân đã theo dõi cô ấy chết một cách an toàn từ căn hộ của họ, nhưng dường như không ai cố gắng ngăn chặn kẻ tấn công hoặc gọi cảnh sát. Vì không có sự giúp đỡ, Genovese đã chết sau 45 phút chịu đựng cuộc tấn công.
“Hiệu ứng Người ngoài cuộc” là gì?
Hiệu ứng Người ngoài cuộc, còn được gọi là sự thờ ơ của người ngoài cuộc, đề cập đến một yếu tố của tâm lý xã hội nơi các cá nhân ít có khả năng giúp đỡ nạn nhân của hành vi phi đạo đức hoặc tội phạm khi có những người khác ở đó. Người dân hoặc nhân chứng tập hợp càng nhiều, những người ngoài cuộc càng ít có khả năng đến giúp đỡ.
Theo Darley và Latane, một trong những lý do chính tại sao hiệu ứng này xảy ra là do sự khuếch tán trách nhiệm, một hiện tượng liên quan đến những người ngoài cuộc nhận thức về trách nhiệm hỗ trợ làm giảm đi khi có nhiều nhân chứng có mặt. Nói cách khác, trách nhiệm khuếch tán xảy ra khi những người ngoài cuộc cảm thấy rằng những người ngoài cuộc khác sẽ phản ứng với tình huống khẩn cấp và đưa ra sự trợ giúp phù hợp.
Người ngoài cuộc tại công sở
Có thể bạn không nhận ra, nhưng hiệu ứng người ngoài cuộc thường xảy ra trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Ví dụ, thay vì gọi xe cứu thương, mọi người đang bận rộn quay video hoặc hình ảnh khi tai nạn xảy ra. Hoặc, thay vì báo cáo lên quản lý cấp trên, đồng nghiệp âm thầm trở thành nhân chứng của sự quấy rối, phân biệt đối xử, phân biệt chủng tộc hoặc bắt nạt đối với đồng nghiệp của họ.
Nghiên cứu của Hussain và những cộng sự tại Học viện Quản lý tiết lộ rằng những nhân viên thường có thông tin dư thừa về một chủ đề tại nơi làm việc sẽ cảm thấy có sự phân tán trách nhiệm. Do đó, họ ít có khả năng báo cáo cho quản lý cấp trên (quản lý nhân sự). Thử nghiệm ba trường hợp khác nhau bằng nhiều phương pháp khác nhau, kết quả cho thấy hiệu ứng người ngoài cuộc do họ tin rằng các nhân chứng khác sẽ báo cáo cho người quản lý.
Hussain và cộng sự cũng nói thêm rằng các nhân viên chứng kiến vụ việc có thể sẽ im lặng vì có thể có một nhân chứng khác biết thông tin có mối quan hệ mạnh mẽ hơn với người quản lý. Nói tóm lại, nhân viên có thể im lặng về việc tiêu cực xảy ra tại nơi làm việc không chỉ vì ý thức mà còn là mối quan hệ nơi làm việc.
Tương tự như vậy, hiệu ứng người ngoài cuộc cũng có thể xảy ra trong các trường hợp khác. Ví dụ, nhân viên có thể im lặng về hành vi quấy rối hoặc phân biệt đối xử nguy hiểm tại nơi làm việc chỉ vì các nhân viên khác có cùng nhận thức về hành động sai trái. Do đó, một nhân viên hiếm khi chủ động nói lên suy nghĩ được chia sẻ của nhóm. Một nhân viên cũng có thể im lặng vì nhận thức về ảnh hưởng nhỏ của mình trong việc giúp đỡ nạn nhân.
Làm thế nào để giảm thiểu hiệu ứng người ngoài cuộc?
Rõ ràng, hiệu ứng người ngoài cuộc có thể làm giảm hiệu suất và năng suất. Do đó, cần có một hành động để giúp nhân viên lên tiếng và không phải là người ngoài cuộc. Dưới đây là hai cách quan trọng để ngăn chặn hiệu ứng người ngoài nơi làm việc.
Đào tạo những người ngoài cuộc
Stefanie Johnson khuyên rằng nên đào tạo cho những người ngoài cuộc hành động. Những buổi đào tạo nên nhấn mạnh rằng nhân viên sẽ góp phần to lớn để ứng phó với các tình huống khó khăn. Để làm điều này, nhà tuyển dụng có thể cung cấp một danh sách toàn diện các tài nguyên, những người chịu trách nhiệm và thảo luận chi tiết về hệ thống khiếu nại của tổ chức, đặc biệt đối với những người ngoài cuộc muốn thảo luận riêng tư khi chia sẻ mối quan tâm của họ.
Sự hỗ trợ này rất quan trọng đối với các vấn đề nghiêm trọng hơn, bao gồm vi phạm an toàn, phân biệt đối xử, hình sự và các hành vi bất hợp pháp khác. Nhiều người ngoài cuộc ngần ngại hành động, do đó, khóa đào tạo này có thể giúp họ mở rộng tầm nhìn hơn để không im lặng về các vấn đề tại công sở.
Thay đổi nhận thức của người quản lý
Một cách khác để giúp giảm hiệu quả là đào tạo các nhà quản lý. Hussain và cộng sự khuyên rằng các nhà quản lý phải nhận thức được rằng nhân viên ít có khả năng giao tiếp với người quản lý về các vấn đề với các nhân viên khác. Ngoài ra, các nhà quản lý có thể giúp giảm bớt sự phân tán trách nhiệm bằng cách khen ngợi và bày tỏ lòng biết ơn đối với những người đóng góp báo cáo về điều gì đó bất hợp pháp và hoan nghênh mọi quan điểm khác nhau của các báo cáo.
Theo HRINASIA
Chương trình đào tạo Quốc tế hóa trình độ quản trị nhân sự của những người làm nghề nhân sự
tại Việt Nam theo chuẩn mực và đẳng cấp quốc tế
Khai giảng: Ngày 19/03/2020 tại TP.HCM
Khai giảng: Ngày 26/03/2020 tại Hà Nội
|