Bằng cách trau dồi khả năng làm chủ bản thân, các nhà lãnh đạo tỉnh thức có thể điều hướng các tình huống căng thẳng một cách bình tĩnh và hiệu quả. Mặc dù khái niệm lãnh đạo tỉnh thức nghe có vẻ đơn giản, nhưng nhiều người cảm thấy khó tập trung và áp dụng hiệu quả phương pháp này vào những thói quen hằng ngày.
Lãnh đạo tỉnh thức là gì?
Lãnh đạo tỉnh thức (Mindful Leadership) là phương pháp lãnh đạo tập trung vào việc trau dồi mức độ nhận thức, trí tuệ và khả năng tự làm chủ, cho phép nhà lãnh đạo phát huy hết khả năng của mình trong mọi khía cạnh của công việc lãnh đạo và cuộc sống hằng ngày, đồng thời truyền cảm hứng cho những người khác hướng đến sự phát triển.
Lãnh đạo tỉnh thức hay còn được gọi là lãnh đạo chánh niệm, được thực hiện bằng cách tập trung vào hiện tại, sự chú ý đến mối quan hệ với những người xung quanh, tình huống và môi trường. Những nhà lãnh đạo tỉnh thức thường sử dụng các kỹ năng tập trung, đồng cảm, bình tĩnh để giải quyết các vấn đề phát sinh và tạo ra những giải pháp sáng tạo.
Những lợi ích khi lãnh đạo tỉnh thức
Nhìn thấy bức tranh lớn hơn
Nhiều nhà lãnh đạo doanh nghiệp gặp khó khăn trong một vấn đề và tầm nhìn còn hạn chế khi cố gắng đưa ra giải pháp. Mặt khác, các nhà lãnh đạo tỉnh thức có thể tiếp nhận những gì đang diễn ra xung quanh, xem xét tất cả các quan điểm để tìm ra giải pháp phù hợp, bền vững.
Nuôi dưỡng văn hóa doanh nghiệp lành mạnh
Đội ngũ nhân viên thường bị thu hút bởi những nhà lãnh đạo có tâm, cảm thấy an toàn và trung thành với họ. Điều này tạo ra một nền văn hóa làm việc mà ở đó nhân viên được khuyến khích nói lên suy nghĩ của mình, làm việc với ít căng thẳng và lo lắng hơn. Họ biết rằng một nhà lãnh đạo có tâm sẽ tin tưởng và quan tâm đến họ, điều này sẽ thúc đẩy họ muốn thực hiện công việc của mình với khả năng tốt nhất.
Quản lý căng thẳng tốt hơn
Thực hành tỉnh thức giúp các nhà lãnh đạo quản lý căng thẳng tốt hơn, đội ngũ nhân viên theo đó cũng noi gương theo. Khi một nhà lãnh đạo điềm tĩnh, suy nghĩ kỹ lưỡng khi đối mặt với nghịch cảnh, điều đó sẽ dạy cho những người khác làm điều tương tự. Khi toàn bộ nhóm có ít căng thẳng hơn, họ sẽ có tinh thần cao hơn và có xu hướng làm việc hiệu quả hơn.
Kỹ năng ra quyết định tốt hơn
Một lợi ích khác của việc làm chủ bản thân là nó giúp cải thiện kỹ năng ra quyết định. Khi bị cuốn vào một cảm xúc khó chịu, con người thường bị tác động tiêu cực đến khả năng ra quyết định đúng đắn, càng bị cuốn vào cảm xúc thì những quyết định đưa ra sẽ càng tồi tệ.
Bởi vì lãnh đạo tỉnh thức rất hiệu quả trong việc giúp nhà lãnh đạo điều chỉnh cảm xúc, phát triển khả năng thoát khỏi sự kìm kẹp của những cảm giác khó chịu. Chính vì vậy nó giúp họ cải thiện đáng kể khả năng ra quyết định, ngay cả trong tình huống cấp bách và chịu áp lực cao nhất.
Cởi mở với thất bại
Việc thực hành chánh niệm cho phép mỗi cá nhân ít có cảm giác sợ hãi hoặc sẽ nhanh chóng hồi phục khi có cảm giác đó. Khi không bị ảnh hưởng bất lợi bởi nỗi sợ hãi thất bại, nhà lãnh đạo sẽ có nhiều khả năng thử những giải pháp sáng tạo mang lại giá trị to lớn cho doanh nghiệp.
Đặc biệt là trong việc thực hành tỉnh thức, về bản chất là rất khó khăn. Nếu có ý định rèn luyện chánh niệm một cách nghiêm túc, mỗi cá nhân phải cởi mở với thực tế rằng, sẽ phải thất bại nhiều lần để có thể thành công. Do đó, việc thực hành chánh niệm có thể dần dần nâng cao lòng khoan dung, thậm chí là sẵn sàng tìm kiếm thất bại của bản thân.
Loại bỏ sợ hãi
Bởi vì thực hành lãnh đạo tỉnh thức phát triển năng lực trí tuệ cảm xúc cũng như phẩm chất của lòng tốt, lòng trắc ẩn và sự hào phóng, một nhà lãnh đạo tỉnh thức có khả năng tạo ra văn hóa nhóm nơi mọi người không ngại chấp nhận rủi ro có tính toán và thử những điều mới. Bằng cách loại bỏ nỗi sợ hãi khỏi nơi làm việc, các nhà lãnh đạo tỉnh thức có thể nâng cao năng lực đổi mới của tổ chức lên rất nhiều.
Phẩm chất của một nhà lãnh đạo tỉnh thức
Hiện diện
Hiện diện là một phẩm chất thiết yếu trong chánh niệm và là điều cần thiết để lãnh đạo tỉnh thức thành công. Nhận thức đầy đủ về thời điểm hiện tại giúp các nhà lãnh đạo xử lý các vấn đề với sự bình tĩnh và tập trung. Chậm lại, tập trung vào thời điểm hiện tại cũng có thể giúp các nhà lãnh đạo nhìn thấy bức tranh toàn cảnh hơn và các bước cần thiết để đạt được các mục tiêu dài hạn.
Tự nhận thức
Tỉnh thức đòi hỏi mức độ tự nhận thức cao. Khả năng tự nhận thức giúp các nhà lãnh đạo phát triển trí tuệ cảm xúc và xác định khi nào họ đang hành động theo phản xạ dựa trên những thành kiến hoặc hành động tự động hơn là làm việc với sự cân nhắc cẩn thận. Tự nhận thức có thể cải thiện khả năng phản ứng khi đưa ra quyết định và đưa ra phản hồi.
Đồng cảm
Lãnh đạo tỉnh thức có thể là một cách tuyệt vời để đồng cảm với quan điểm của người khác. Đồng cảm có thể giúp giảm bớt áp lực cảm xúc của các quyết định. Vì bản chất thứ bậc của nhiều môi trường làm việc có thể dẫn đến xung đột, nên khả năng đồng cảm với đồng nghiệp và cấp dưới có thể cải thiện tinh thần, động lực, hạnh phúc tại tổ chức, doanh nghiệp.
Định hướng chi tiết
Một nhà lãnh đạo tỉnh thức có thể tập trung và chú ý đầy đủ đến các chi tiết. Điều này có thể giúp các nhà lãnh đạo trở nên hiệu quả hơn trong việc ra quyết định và hoàn thành các dự án một cách kịp thời.
Truyền cảm hứng
Các nhà lãnh đạo tỉnh thức là những tấm gương cho đội ngũ nhân viên noi theo. Những nhà lãnh đạo tiếp cận công việc một cách có tâm, thay vì gây áp lực hoặc đưa ra những yêu cầu thách thức, họ sẽ truyền cảm hứng cho nhân viên. Điều này có thể dẫn đến sự gắn kết tốt hơn ở tất cả các cấp bậc của môi trường làm việc.
Làm thế nào để trở thành một nhà lãnh đạo tỉnh thức?
Tham khảo ý kiến chuyên gia
Khi mới bắt đầu tiếp cận với kỹ năng lãnh đạo tỉnh thức, hãy dành thời gian tham dự các hội thảo thiền chánh niệm, đào tạo chánh niệm hoặc đọc sách về phát triển chánh niệm của các chuyên gia để trang bị cho bản thân một nền tảng tốt nhất.
Thực hành chánh niệm bên ngoài công việc
Điều quan trọng là phải làm quen với việc thực hành chánh niệm trước khi có thể áp dụng nó tại nơi làm việc. Bắt đầu ở mọi nơi với quá trình thiền chánh niệm, chiêm nghiệm, hít thở sâu, có kiểm soát. Tạo thói quen thực hành thiền định có thể cải thiện sức khỏe tinh thần, thúc đẩy lòng từ bi với bản thân và giúp ngăn ngừa tình trạng kiệt sức.
Xác định phản ứng căng thẳng của bản thân
Một khi đã có nền tảng vững chắc về chánh niệm, hãy bắt đầu kết hợp nó vào thói quen làm việc hàng ngày. Hãy chú trọng đến các phản ứng cảm xúc, xác định nguyên nhân của những phản ứng căng thẳng. Điều này giúp mỗi cá nhân nhanh chóng cải thiện phản ứng của mình và quy trình làm việc tổng thể.
Thiết lập một bản kế hoạch
Để thực hiện một sự thay đổi có chủ ý đối với văn hóa doanh nghiệp, hãy bắt đầu với một bản kế hoạch. Xem xét cách mà bản thân muốn giới thiệu chánh niệm cho đồng nghiệp của mình, đưa ra một số tiêu chuẩn mong muốn và xây dựng lộ trình để đạt được chúng.
Suy nghĩ về quá trình
Việc tạo ra một môi trường làm việc tỉnh thức có thể mất thời gian và không phải ai cũng dễ dàng tiếp nhận sự thay đổi hoặc các kỹ thuật chánh niệm. Hãy suy nghĩ về quá trình thực hiện để xem bản thân thể hiện chánh niệm tốt như thế nào và những việc cần làm tiếp theo.
Trở thành tấm gương
Cuối cùng, hãy tìm cách truyền cảm hứng cho đồng nghiệp và trở thành một nhà lãnh đạo tốt hơn. Thành công trong việc thực hành lãnh đạo tỉnh thức sẽ phản ánh mức độ bản thân có thể thúc đẩy người khác phát triển kỹ năng lãnh đạo và đạt được mục tiêu của họ.
Lãnh đạo tỉnh thức là một quá trình thực hành tập trung vào việc phát triển mức độ tự nhận thức và trí tuệ cao. Chánh niệm là hiện diện, có chủ ý, cởi mở và có kỹ năng kiểm soát căng thẳng. Một nhà lãnh đạo tỉnh thức phải thành thạo nghệ thuật “tắt chế độ bận rộn” của tâm trí chỉ để tập trung vào những gì đang xảy ra trong thời điểm hiện tại, điều này cho phép họ tập trung toàn bộ sự chú ý vào từng hoạt động, dự án.
