Mục tiêu là kết quả trong tương lai, giúp mỗi người đạt được ước mơ trở thành con người lý tưởng của mình, chẳng hạn như được thăng chức hoặc sống một lối sống lành mạnh. Sự khác biệt chính giữa mục tiêu ngắn hạn và dài hạn là mục tiêu dài hạn có xu hướng định hướng và chiến lược trong khi mục tiêu ngắn hạn gắn liền với tình hình hiện tại và có xu hướng dễ đạt được hơn. Tất nhiên, sự khác biệt rõ ràng nhất là lượng thời gian và nguồn lực cần thiết để hoàn thành mọi việc.
Mục tiêu ngắn hạn là gì?
Mục tiêu ngắn hạn là những mục tiêu có thể đạt được trong một khoảng thời gian ngắn, thường là từ 1 năm hoặc ít hơn. Mục tiêu ngắn hạn thường là những bước đi cụ thể, cần thiết để đạt được mục tiêu dài hạn.
Mục tiêu ngắn hạn có thể giúp mỗi người tập trung và định hướng công việc của mình trong khoảng thời gian ngắn, tạo động lực và cảm giác thành tựu khi hoàn thành chúng.
Khi nào cần thiết lập mục tiêu ngắn hạn?
Thiết lập mục tiêu ngắn hạn là một quá trình quan trọng để định hướng và tạo động lực cho cuộc sống và công việc của mỗi cá nhân. Dưới đây là một số thời điểm cần thiết lập mục tiêu ngắn hạn:
-
Khi có một mục tiêu dài hạn: Mục tiêu ngắn hạn là cách tốt nhất để biến mục tiêu dài hạn thành hiện thực
-
Khi cảm thấy mất động lực hoặc không biết phải bắt đầu từ đâu: Mục tiêu ngắn hạn giúp mỗi người tập trung vào những thành tựu nhỏ, dễ đạt được trong thời gian ngắn
-
Khi muốn đánh giá hiệu quả của các hoạt động: Thiết lập mục tiêu ngắn hạn giúp xác định một tiêu chuẩn cho sự tiến bộ và đo lường tiến độ trong quá trình thực hiện hoạt động. Bằng cách so sánh tiến trình thực tế với mục tiêu đã đặt ra, có thể xem xét xem liệu hoạt động đang tiến triển theo đúng kế hoạch hay không.
Lợi ích của việc thiết lập mục tiêu ngắn hạn
- Tạo ra sự tập trung và động lực
- Tiền đề để đạt được mục tiêu dài hạn
- Cải thiện hiệu suất và kết quả công việc
- Giảm thiểu sự trì hoãn
- Giảm bớt áp lực
Tạo ra sự tập trung và động lực
Mục tiêu ngắn hạn giúp chúng ta tập trung vào những việc cần làm và tạo động lực để hoàn thành chúng. Khi chúng ta biết mình cần đạt được gì và khi nào cần đạt được, chúng ta sẽ có mục tiêu để phấn đấu và có động lực để vượt qua những khó khăn, thử thách.
Tiền đề để đạt được mục tiêu dài hạn
Mục tiêu ngắn hạn là bước đệm để đạt được mục tiêu dài hạn. Việc hoàn thành các mục tiêu ngắn hạn sẽ giúp chúng ta đi theo đúng lộ trình và đạt được mục tiêu dài hạn một cách dễ dàng hơn.
Cải thiện hiệu suất và kết quả công việc
Mục tiêu ngắn hạn giúp xác định những việc cần làm và ưu tiên các nhiệm vụ quan trọng. Từ đó giúp chúng ta cải thiện hiệu suất và đạt được kết quả công việc tốt hơn.
Giảm thiểu sự trì hoãn
Mục tiêu ngắn hạn chia nhỏ các nhiệm vụ lớn thành các bước nhỏ, dễ quản lý hơn. Giúp chúng ta tập trung vào một nhiệm vụ cụ thể tại một thời điểm, giúp tránh bị phân tâm và trì hoãn.
Giảm bớt áp lực
Mục tiêu ngắn hạn thường nhỏ và ít phức tạp hơn các mục tiêu dài hạn. Điều này giúp mỗi cá nhân cảm thấy ít áp lực hơn và có nhiều khả năng bắt đầu để hoàn thành chúng.
Mục tiêu dài hạn là gì?
Mục tiêu dài hạn là những mục tiêu mà mỗi người mong muốn đạt được trong một khoảng thời gian dài, thường là từ 3 đến 5 năm trở lên. Đây là những mục tiêu lớn và quan trọng, có thể liên quan đến sự nghiệp, tài chính, cuộc sống cá nhân,...
Mục tiêu này đòi hỏi phải lập kế hoạch tỉ mỉ và cần đến sự kiên trì, kiên nhẫn. Hãy coi mục tiêu dài hạn như ước mơ, mang lại phương hướng và mục đích trong cuộc sống. Khi phác thảo những mục tiêu này, mỗi người có thể nhận thấy chúng phản ánh các giá trị và đạo đức của bản thân vì chúng giúp định hướng cuộc sống của mình.
Khi nào cần thiết lập mục tiêu dài hạn?
Thời điểm cụ thể để thiết lập mục tiêu dài hạn phụ thuộc vào từng người và tình huống cụ thể. Một cách tổng quát, việc thiết lập mục tiêu dài hạn có thể bắt đầu khi bản thân mỗi người có đủ thông tin và hiểu rõ về mong muốn và mục đích của mình trong tương lai. Có thể bắt đầu bất cứ lúc nào bản thân sẵn sàng và cảm thấy có đủ động lực để làm những nỗ lực dài hạn.
Trong môi trường kinh doanh, mục tiêu dài hạn giúp doanh nghiệp hướng về một tương lai xa, giúp ban lãnh đạo xây dựng và phát triển các chiến lược dài hạn, nhằm đạt được mục tiêu. Mục tiêu dài hạn cũng giúp các đối tác, nhà đầu tư, khách hàng có cái nhìn rõ hơn về tầm nhìn của doanh nghiệp.
Lợi ích của việc thiết lập mục tiêu dài hạn
- Định hướng và sự rõ ràng
- Tạo động lực và sự tập trung
- Quản lý thời gian và nguồn lực
- Định hình sự phát triển cá nhân
Định hướng và sự rõ ràng
Thiết lập mục tiêu dài hạn giúp mỗi người có cái nhìn tổng thể về những gì mà bản thân muốn đạt được trong tương lai. Nó giúp xác định rõ ràng và định hình hướng đi trong cả cuộc sống lẫn sự nghiệp.
Tạo động lực và sự tập trung
Mục tiêu dài hạn cung cấp một mục tiêu lớn và quan trọng để mỗi người tập trung làm việc và hướng đến. Nó tạo động lực và sự phấn đấu để vượt qua khó khăn và thách thức trên con đường đến thành công, tránh lan man và không tập trung vào những việc quan trọng.
Quản lý thời gian và nguồn lực
Mục tiêu dài hạn giúp quản lý thời gian và nguồn lực hiệu quả. Khi bản thân biết rõ mình muốn tới đâu, đạt mục tiêu gì, chúng ta có thể sắp xếp, ưu tiên một cách khoa học những hoạt động quan trọng để đạt mục tiêu.
Định hình sự phát triển cá nhân
Thiết lập mục tiêu dài hạn giúp định hình hướng đi và xây dựng một bản kế hoạch dài hạn để đạt được mục tiêu đó. Bằng cách phân chia mục tiêu thành các bước nhỏ hơn và xác định các mốc thời gian, chúng ta có thể tạo ra một chiến lược cụ thể để đạt được mục tiêu của mình.
Mục tiêu dài hạn cũng cung cấp cho mỗi cá nhân một tiêu chuẩn để đánh giá tiến bộ của mình. Bằng cách theo dõi tiến bộ và đánh giá mức độ hoàn thành mục tiêu, chúng ta có thể xem xét lại các chiến lược và điều chỉnh khi cần thiết.
Tham khảo thêm về bản thân:
Phân biệt mục tiêu ngắn hạn và mục tiêu dài hạn
Mục tiêu |
Ngắn hạn |
Dài hạn |
Chiến lược |
Các mục tiêu ngắn hạn thường gắn liền với hiệu suất và tình hình hiện tại |
Các mục tiêu dài hạn gắn chặt với sứ mệnh và tầm nhìn chiến lược cho cuộc đời và sự nghiệp của mỗi người |
Con số |
Có thể có nhiều mục tiêu ngắn hạn được đặt ra và thực hiện đồng thời |
Có ít mục tiêu dài hạn được đặt ra và thực hiện đồng thời |
Mốc thời gian |
Có thể được đo bằng tuần, tháng hoặc quý |
Đo bằng năm và có thể có mốc thời gian không xác định |
Khó khăn |
Việc đạt được các mục tiêu ngắn hạn sẽ dễ dàng hơn nhiều bởi mỗi người có thể thấy rõ ràng sự tiến bộ của bản thân |
Các mục tiêu dài hạn rất khó khăn và đòi hỏi sự kiên nhẫn vì không có kết quả rõ ràng, ngay lập tức |
Sự linh hoạt |
Bởi vì các mục tiêu ngắn hạn có thời hạn rõ ràng và gần hơn nên chúng khá thiếu tính linh hoạt. |
Vì mục tiêu dài hạn có thời gian rộng hơn nên chúng dễ bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh sống hoặc sự thay đổi mục tiêu, nên chúng khá linh hoạt |
Cách thiết lập mục tiêu ngắn hạn và dài hạn cho doanh nghiệp
Phương pháp SMART
Mục tiêu SMART là một phương pháp đặt mục tiêu một cách cụ thể, đo lường được, có thể đạt được, phù hợp và có thời hạn. Phương pháp này giúp mỗi người xác định rõ ràng những gì bản thân muốn đạt được, đồng thời theo dõi và đánh giá tiến độ của mình một cách hiệu quả. Để xây dựng mục tiêu theo phương pháp SMART, cần đáp ứng tất cả 5 yếu tố sau:
-
Specific (Cụ thể): Mục tiêu cần phải cụ thể và dễ hiểu. Xác định rõ ràng bản thân muốn đạt được điều gì. Ví dụ, thay vì đặt mục tiêu "Tôi muốn kiếm được nhiều tiền hơn", hãy đặt mục tiêu "Tôi muốn tăng thu nhập của mình lên 10% trong vòng 1 năm".
-
Measurable (Đo lường được): Mục tiêu phải có thể đo lường được để theo dõi tiến độ và đánh giá kết quả. Ví dụ, thay vì đặt mục tiêu "Tôi muốn trở nên khỏe mạnh hơn", hãy đặt mục tiêu "Tôi muốn giảm 5kg trong vòng 3 tháng".
-
Attainable (Có thể đạt được): Mục tiêu cần phải nằm trong giới hạn đạt được, nhưng cũng phải có thách thức để bản thân có động lực cố gắng. Ví dụ, thay vì đặt mục tiêu "Tôi muốn trở thành một tỷ phú", hãy đặt mục tiêu "Tôi muốn tiết kiệm được 100 triệu đồng trong vòng 1 năm".
-
Relevant (Phù hợp): Mục tiêu cần phải phù hợp với giá trị và mục tiêu tổng thể. Chẳng hạn, nếu mục tiêu tổng thể là trở thành một nhà văn, hãy đặt mục tiêu "Tôi sẽ viết một cuốn tiểu thuyết trong vòng 6 tháng".
-
Time-bound (Có thời hạn): Mục tiêu phải có thời hạn cụ thể để có động lực hoàn thành. Ví dụ, thay vì đặt mục tiêu "Tôi muốn học một ngôn ngữ mới", hãy đặt mục tiêu "Tôi sẽ học tiếng Nhật thành thạo trong vòng 1 năm".
Để xây dựng mục tiêu SMART, cần:
-
Xác định mục tiêu tổng thể: Điều gì là quan trọng nhất đối với bản thân? Bản thân muốn đạt được điều gì trong cuộc sống?
-
Xác định mục tiêu cụ thể: Muốn đạt được điều gì cụ thể? Mục tiêu cần phải có thể đo lường được, có thể đạt được, phù hợp và có thời hạn.
-
Xây dựng kế hoạch hành động: Bản thân sẽ làm gì để đạt được mục tiêu của mình? Hãy chia nhỏ mục tiêu lớn thành các mục tiêu nhỏ hơn, dễ quản lý hơn.
-
Theo dõi tiến độ: Theo dõi tiến độ thường xuyên để biết bản thân vẫn đang đi đúng lộ trình.
-
Đánh giá kết quả: Khi đạt được mục tiêu, hãy dành thời gian để đánh giá kết quả của mình và học hỏi từ những thành công và thất bại trong hành trình đạt được mục tiêu.
Phương pháp OKR
OKR (Objectives and Key Results) là một phương pháp quản trị mục tiêu, trong đó được chia thành hai phần:
-
Mục tiêu (Objective): là đích đến, là cái mà doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân muốn đạt được. Mục tiêu cần cụ thể, có thể đo lường được, có tính thách thức và có thời hạn.
-
Kết quả then chốt (Key Result): là những chỉ số đo lường sự thành công của mục tiêu. Kết quả then chốt cần cụ thể, có thể đo lường được, có tính tham vọng và có thời hạn.
Ví dụ về mục tiêu OKR:
-
Mục tiêu: Tăng doanh thu bán hàng lên 20% trong quý 4 năm 2023.
-
Kết quả then chốt:
-
Tăng số lượng khách hàng mới lên 10%.
-
Tăng doanh thu từ khách hàng hiện tại lên 15%.
-
Giảm chi phí bán hàng xuống 5%.
-
Phương pháp MBO
MBO (Management by Objectives) là một phương pháp quản lý mục tiêu được phát triển vào những năm 1950 bởi nhà quản lý Peter Drucker. Phương pháp này nhấn mạnh việc thiết lập mục tiêu rõ ràng và đo lường thành tựu dựa trên các tiêu chí đo lường có thể định rõ và cụ thể.
Mục tiêu trong phương pháp MBO được thiết lập thông qua quá trình hợp tác giữa người quản lý và nhân viên. Các bước chính trong quá trình MBO bao gồm:
-
Thiết lập mục tiêu: Người quản lý và nhân viên cùng nhau đặt ra mục tiêu cụ thể và đo lường được. Mục tiêu nên rõ ràng, đo lường được và có khả năng đạt được.
-
Phân công trách nhiệm: Người quản lý và nhân viên cùng nhau xác định trách nhiệm và vai trò của mỗi người trong việc đạt được mục tiêu.
-
Đánh giá tiến độ: Quá trình MBO liên tục theo dõi và đánh giá tiến độ của từng nhân viên trong việc đạt được mục tiêu. Có thể bao gồm việc tổ chức các cuộc họp định kỳ để xem xét tiến độ và đưa ra điều chỉnh cần thiết.
-
Đánh giá kết quả: Khi kỳ đánh giá kết thúc, người quản lý và nhân viên cùng nhau xem xét kết quả đạt được so với mục tiêu đã đặt ra. Đánh giá này có thể dựa trên các tiêu chí đo lường đã được xác định trước đó.
-
Đánh giá và phát triển cá nhân: Dựa trên kết quả đánh giá, người quản lý và nhân viên có thể xác định các kỹ năng mạnh và yếu của cá nhân, từ đó đề xuất các biện pháp phát triển cá nhân để cải thiện hiệu quả làm việc trong tương lai.
Phương pháp MBO cung cấp một khung làm việc rõ ràng và có cấu trúc để quản lý và đạt được mục tiêu. Nó kết hợp sự tham gia và trách nhiệm của cả người quản lý và nhân viên, tạo điều kiện cho sự tập trung và đồng thuận trong việc đạt được kết quả.
Phương pháp BHAGs
BHAGs, viết tắt của "Big Hairy Audacious Goals", là một phương pháp thiết lập mục tiêu trong lĩnh vực kinh doanh và quản lý. Thuật ngữ này được đề xuất bởi các tác giả Jame Collins và Jerry Porras trong cuốn sách nổi tiếng "Built to Last: Successful Habits of Visionary Companies".
BHAGs đề cập đến việc thiết lập các mục tiêu lớn, thách thức và táo bạo có thể thay đổi cuộc sống của một tổ chức hoặc một cá nhân. Các mục tiêu này thường liên quan đến việc thay đổi trạng thái hiện tại của một tổ chức và tập trung vào những thành tựu vượt ra ngoài giới hạn thông thường.
Các đặc điểm chính của một BHAGs bao gồm:
-
Sự táo bạo và đầy tham vọng: BHAGs không nên bị giới hạn bởi những thách thức hiện tại. Đề xuất một mục tiêu lớn, gần như không thể đạt được ban đầu, nhưng mang tính cách mạng và thúc đẩy sự phát triển.
-
Sự tập trung: BHAGs cần tập trung vào một mục tiêu cụ thể và rõ ràng, không để nhầm lẫn hoặc mơ hồ. Cung cấp một hướng dẫn rõ ràng cho sự phát triển và hướng đi của tổ chức.
-
Sự kích thích và gắn kết: BHAGs cần kích thích sự nhiệt huyết và niềm tin của những người tham gia. Gắn kết những người trong tổ chức lại với một mục tiêu chung và tạo ra một tinh thần đồng đội mạnh mẽ.
-
Đo lường tiến độ: Một BHAGs cần có một hệ thống đo lường tiến độ và tiêu chí thành công cụ thể. Giúp theo dõi và đánh giá sự tiến bộ trong quá trình đạt được mục tiêu.
Tổ chức và cá nhân thường sử dụng phương pháp BHAGs để tạo động lực và hướng dẫn cho sự phát triển và thành công dài hạn. Bằng cách đặt ra các mục tiêu lớn và thách thức, họ thúc đẩy sự đổi mới, sáng tạo và tiến bộ đáng kể.
Ví dụ cụ thể về cách đặt mục tiêu ngắn hạn và dài hạn
Bộ phận |
Mục tiêu ngắn hạn |
Mục tiêu dài hạn |
Phòng marketing |
Tăng 20% doanh số bán hàng từ các sàn Thương mại điện tử Ra mắt 2 chiến dịch Marketing mới trong quý 4 năm 2023. Tăng 10% mức độ hài lòng của khách hàng. |
Xây dựng thương hiệu mạnh mẽ và được công nhận trên toàn quốc trong vòng 3 năm tới. Trở thành Agency dẫn dầu trong lĩnh vực Marketing |
Phòng bán hàng |
Đạt mốc 100 khách hàng mới Tăng 15% doanh số bán hàng |
Mở rộng tầm ảnh hưởng của công ty và gia tăng doanh số lên 1 tỷ USD bằng cách tìm kiếm và thiết lập quan hệ đối tác với các đại lý, nhà phân phối và đại lý tại các thị trường mới trên toàn thế giới. |
Phòng sản xuất |
Giảm 10% chi phí sản xuất Tăng 15% năng suất lao động Giảm 5% tỷ lệ hàng lỗi trong quý 4 năm 2023 |
Hoàn thiện hệ thống sản xuất tự động hóa trong vòng 5 năm tiếp theo |
Phòng nhân sự |
Tuyển dụng 10 nhân viên mới trong tháng 11 năm 2023 Giảm 10% tỷ lệ nhân viên nghỉ việc trong quý 4. |
Trở thành top 10 doanh nghiệp có môi trường làm việc tốt nhất Việt Nam trong 5 năm tiếp theo. |
Lưu ý cần nhớ khi xây dựng mục tiêu ngắn hạn và dài hạn
-
Xác định rõ mục tiêu của bản thân: Điều đầu tiên và quan trọng nhất là cần xác định rõ mục tiêu của bản thân. Mục tiêu của bạn là gì? Bạn muốn đạt được gì trong cuộc sống? Khi đã xác định được mục tiêu, mỗi người sẽ có định hướng rõ ràng hơn để xây dựng kế hoạch hành động cụ thể.
-
Đặt mục tiêu cụ thể, đo lường được: Mục tiêu cần phải cụ thể, rõ ràng và có thể đo lường được. Giúp dễ dàng theo dõi tiến độ và đánh giá hiệu quả của kế hoạch.
-
Đặt mục tiêu có tính thách thức nhưng khả thi: Mục tiêu quá dễ sẽ khiến chúng ta không có động lực phấn đấu, ngược lại, mục tiêu quá khó sẽ rất dễ nản chí. Do đó, cần đặt mục tiêu có tính thách thức nhưng vẫn khả thi để bản thân có thể nỗ lực đạt được.
-
Chia nhỏ mục tiêu lớn thành các mục tiêu nhỏ: Mục tiêu lớn thường sẽ mất nhiều thời gian và công sức để đạt được. Do đó, mẹo nhỏ là hãy chia nhỏ mục tiêu lớn thành các mục tiêu nhỏ hơn, giúp bản thân dễ dàng quản lý và theo dõi tiến độ.
-
Lên kế hoạch hành động cụ thể: Sau khi đã xác định được mục tiêu, cần lên một kế hoạch hành động cụ thể để đạt được mục tiêu đó. Kế hoạch hành động cần bao gồm các bước cụ thể, thời hạn thực hiện và các nguồn lực cần thiết.
-
Dựa trên các phương pháp phù hợp: Cần thiết lập mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn, một số phương pháp kể trên như SMART, OKR, MBO, BHAGs,...
-
Sắp xếp mục tiêu theo thứ tự ưu tiên: Khi biết mục tiêu nào quan trọng nhất, chúng ta có thể tập trung vào những mục tiêu đó và tránh bị phân tâm bởi những mục tiêu ít quan trọng hơn. Điều này sẽ giúp tiết kiệm thời gian và công sức.
Trong kinh doanh, các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn được sử dụng một cách chiến thuật nhằm giúp doanh nghiệp tiến về phía trước. Mục tiêu ngắn hạn giúp tạo cảm giác cấp bách và động lực khi hướng tới mục tiêu dài hạn lớn hơn. Mặt khác, các mục tiêu dài hạn giúp duy trì tầm nhìn rõ ràng và ý thức định hướng. Theo dõi cả mục tiêu ngắn hạn và dài hạn giúp mỗi cá nhân duy trì sự cân bằng giữa hai mục tiêu.