Tìm hiểu về nhân khẩu học trong Marketing là một hoạt động quan trọng giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về chân dung khách hàng mục tiêu để từ đó ra chiến lược tiếp cận phù hợp và hiệu quả.
Nhân khẩu học là gì?
Nhân khẩu học (tiếng Anh: Demographic) là một ngành khoa học xã hội chuyên về thu thập, nghiên cứu, phân tích và đánh giá các dữ liệu về một nhóm đối tượng nào đó hoặc toàn bộ xã hội. Các dữ liệu này sẽ bao gồm các thông tin về: độ tuổi, giới tính, dân tộc, tình trạng hôn nhân, nghề nghiệp, sở thích, thu nhập, nơi cư trú,...
Việc áp dụng nhân khẩu học trong Marketing giúp các doanh nghiệp có thể chọn đúng phân khúc thị trường, nhận diện khách hàng tiềm năng chính xác, hiểu rõ về hành vi mua hàng và đưa ra các chiến lược tiếp thị đúng đắn.
Nhân khẩu học là tập trung các yếu tố liên quan đến con người như độ tuổi, giới tính, nghề nghiệp,...
Các yếu tố của nhân khẩu học trong Marketing
Môi trường nhân khẩu học là một “bức tranh” chi tiết về các đặc điểm của các nhóm người. Để phân tích dữ liệu chính xác thì người thực hiện cần thu thập và nắm vững các yếu tố sau:
Độ tuổi
Ở mọi độ tuổi khác nhau, người ta sẽ có sự khác biệt về hình thức bên ngoài, nhận thức và tâm lý. Do đó, nhu cầu, sở thích và sự hiểu biết của họ cũng có sự khác biệt.
Ví dụ:
-
Trẻ em (5-12 tuổi): Thường được cha mẹ mua đồ chơi, sách và các sản phẩm giáo dục.
-
Thanh thiếu niên (13-18 tuổi): Có xu hướng chi tiêu nhiều vào quần áo, giày dép, công nghệ và giải trí.
-
Người trưởng thành trẻ (19-24 tuổi): Thường tập trung vào việc mua sắm cho học tập, khởi nghiệp hoặc các trải nghiệm sống.
-
Người trưởng thành (25-34 tuổi): Đây là giai đoạn ổn định công việc và xây dựng gia đình, do đó họ có xu hướng chi tiêu cho nhà cửa, xe cộ, và các nhu cầu gia đình.
-
Người trung niên (35-44 tuổi): Thường đầu tư nhiều hơn vào việc giáo dục con cái, du lịch và bảo hiểm.
-
Người cao tuổi (55-64 tuổi): Bắt đầu chuẩn bị cho giai đoạn nghỉ hưu, tập trung vào sức khỏe và tiết kiệm hưu trí.
-
Người già (65 tuổi trở lên): Thường quan tâm đến các dịch vụ y tế, bảo hiểm y tế và các hoạt động giải trí dành cho người già.
Nghề nghiệp
Các kết quả nghiên cứu nhân khẩu học dựa trên nghề nghiệp sẽ giúp mọi lĩnh vực sản xuất rút ngắn được thời gian xác định sản phẩm cần thiết cho thị trường mà doanh nghiệp cung cấp.
Ở mỗi ngành nghề, nhu cầu mua sắm và hành vi tiêu dùng sẽ khác nhau. Ví dụ: nhân viên văn phòng sẽ ưu ái lựa chọn những trang phục lịch sự, sang trọng và kín đáo; người làm công nhân sẽ mua những loại quần áo và giày dép thoải mái để thuận tiện cho nhu cầu công việc của họ.
Giới tính
Giới tính là một yếu tố quan trọng trong nhân khẩu học. Theo đó, nam giới và nữ giới sẽ có những nhu cầu, sở thích và thói quen mua sắm khác nhau. Chẳng hạn khi mua phụ kiện, phụ nữ sẽ chú ý đến các chi tiết, kiểu dáng, thiết kế và màu sắc trong khi đàn ông sẽ hướng đến chức năng và sự chất lượng.
Tuy đang trong xã hội bình đẳng nhưng phân biệt đối xử về giới tính vẫn luôn là vấn đề nhạy cảm. Vì vậy, với các chiến lược được xây dựng dựa trên giới tính, các doanh nghiệp cần cẩn thận để không áp dụng những định kiến về giới tính. Bởi những quảng cáo này có thể khiến khách hàng tức giận và quay lưng.
Thu nhập
Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng chính là thu nhập. Những người có thu nhập cao thường bị thu hút bởi những mặt hàng xa xỉ và cao cấp, trong khi người có thu nhập trung bình - thấp thì sẽ ưu tiên lựa chọn những sản phẩm giá bình dân và có thương hiệu uy tín.
Việc quảng cáo một chiếc xe Ferrari hay Mercedes cho một người có thu nhập trung bình mỗi tháng tất nhiên là không khả thi. Do đó, việc nghiên cứu về thu nhập của đối tượng mục tiêu sẽ giúp doanh nghiệp cho ra những sản phẩm/dịch vụ có các cấp độ khác nhau. Ví dụ điển hình như, các hãng hàng không thường bán giá vé với ba hạng chính là hạng phổ thông, hạng thương gia và hạng nhất.
Dân tộc và quốc gia
Mỗi quốc gia và vùng dân tộc sẽ có những khác biệt về văn hóa và phong tục tập quán. Với các doanh nghiệp muốn thâm nhập vào thị trường mới hay xuất nhập khẩu sản phẩm sang nước khác thì cần tìm hiểu và phân tích kỹ càng về phong tục, tập quán của lãnh thổ nước sở tại.
Colgate đã tung ra một loại kem đánh răng mới tại thị trường Pháp với tên gọi là “Cue” nhưng không may nó lại trùng với một tạp chí khiêu dâm nổi tiếng ở đất nước này. Đây được xem là một rào cản về ngôn ngữ trong quá trình Marketing của hãng.
Một số thông tin khác
Tùy vào tính đặc thù của từng sản phẩm mà doanh nghiệp có thể lựa chọn bổ sung thêm một số khác về nhân khẩu học để nghiên cứu và phân tích như trình độ học vấn, sở thích, nơi cư trú, tình trạng hôn nhân, kinh nghiệm làm việc,... Bằng cách này, doanh nghiệp không chỉ xác định được phân khúc khách hàng phù hợp cho từng dòng sản phẩm mà còn góp phần nâng cao doanh số bán hàng.
Phân khúc khách hàng của doanh nghiệp được phân loại theo các yếu tố nhân khẩu học
Tầm quan trọng của nhân khẩu học trong Marketing
Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc nghiên cứu và tìm hiểu về nhân khẩu học trong Marketing giúp cho các doanh nghiệp:
Hiểu rõ khách hàng tiềm năng
Thông qua các yếu tố nhân khẩu học, doanh nghiệp có thể hiểu rõ ai là khách hàng tiềm năng để tạo ra những thông điệp và sản phẩm phù hợp với từng nhóm đối tượng cụ thể. Đồng thời, tăng tỷ lệ chuyển đổi từ người quan tâm thành khách hàng thực sự.
Tiết kiệm chi phí quảng cáo
Bằng cách tập trung vào những đối tượng mục tiêu cụ thể, các chiến lược Marketing và ngân sách quảng cáo của doanh nghiệp cũng được tối ưu một cách đáng kể. Nhờ vậy, các doanh nghiệp có thể đạt được mục tiêu tiếp thị với chi phí thấp hơn và hiệu quả cao hơn.
Tạo sự độc đáo, riêng biệt
Việc phân tích nhân khẩu học giúp doanh nghiệp tạo ra các chiến lược tiếp thị mang tính cá nhân hóa, tạo ra sự độc đáo và riêng biệt so với các đối thủ cạnh tranh.
Doanh nghiệp có thể xây dựng những câu chuyện quảng cáo gần gũi, chân thực và tạo sự kết nối mạnh mẽ với khách hàng. Khi cảm thấy được thấu hiểu và đồng cảm, họ sẽ có xu hướng gắn kết với thương hiệu và sẵn sàng mua sản phẩm, dịch vụ.
Mở rộng cơ hội phát triển
Nhân khẩu học không chỉ là phương tiện giúp doanh nghiệp hiểu được khách hàng của mình mà còn là cách để nhận diện được các lỗ hỏng và sai sót trong quá trình Marketing. Từ đó, các doanh nghiệp có thể đưa ra các giải pháp khắc phục, tạo cơ hội mới trong quá trình kinh doanh và phát triển.
Phân tích nhân khẩu học giúp doanh nghiệp lên kế hoạch tiếp thị phù hợp và hiệu quả
Một số ví dụ về nhân khẩu học trong Marketing
Dưới đây là một số ví dụ về việc ứng dụng nghiên cứu nhân khẩu học trong Marketing của các thương hiệu lớn:
Phân khúc khách hàng dựa trên nghề nghiệp
Spineditor là trình duyệt giúp người dùng viết lại nội dung dễ dàng cùng các tính năng hữu ích như nghiên cứu từ khóa, kiểm tra độ trùng lặp nội dung và tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO). Theo đó, công cụ này phù hợp với các nhà tiếp thị nội dung số, Copywriter, Content Marketing,...
Phân khúc khách hàng dựa trên yếu tố dân tộc, tôn giáo
Mogen David là một công ty chuyên về rượu vang dành cho người Do Thái ở Mỹ và được ưa chuộng từ những năm 1900. Tất cả các sản phẩm của họ đều là rượu Kosher - một loại rượu truyền thống và được dùng nhiều trong các nghi lễ của người Do Thái.
Phân khúc khách hàng dựa theo độ tuổi
Lego là công ty chuyên cung cấp các bộ đồ chơi xây dựng bằng nhựa dành cho trẻ em từ 3 - 12 tuổi. Trong những năm gần đây, hãng cũng bắt đầu mở rộng và sản xuất những sản phẩm chân thực và độ phức tạp cao hơn để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trưởng thành.
Ví dụ về nhân khấu học của các doanh nghiệp lớn
Các phương pháp nghiên cứu nhân khẩu học
Thu thập và nghiên cứu các dữ liệu về nhân khẩu học là một quá trình dài và cần áp dụng nhiều phương pháp khác nhau. Dưới đây là 02 phương pháp được sử dụng phổ biến là định lượng và định tính:
Phương pháp định tính (Qualitative Research)
Phương pháp định tính là một tập hợp các kỹ thuật nghiên cứu được sử dụng để thu thập và phân tích dữ liệu phi số liệu của một nhóm đối tượng nhỏ, có tính tập trung. Các kỹ thuật định tính được áp dụng là phỏng vấn trực tiếp, khảo sát, thảo luận nhóm, phân tích tài liệu,...
Mục đích của phương pháp này là giúp khám phá và mang đến sự hiểu biết sâu sắc đối với tính cách, các hành vi cũng như nguyên nhân dẫn đến hành vi đó là gì mà không thể đo lường khách quan bằng toán học.
Phương pháp định lượng (Quantitative Research)
Đây là phương pháp nghiên cứu nhân khẩu học có mẫu nghiên cứu lớn với dữ liệu thu được là số học và có tính thống kê, thay vì thăm dò chủ quan như định tính là “làm thế nào” và “tại sao”. Mục đích của phương pháp định lượng là thu thập số liệu để đo lường, kiểm tra mối quan hệ giữa các biến số và đưa ra kết luận.
Theo đó, phương pháp định lượng sẽ:
- Nghiên cứu thông tin dựa trên các mô hình, giả thuyết và lý thuyết.
- Dùng các công cụ và phương pháp đo lường.
- Kiểm nghiệm và thu thập thông tin từ các số liệu thực nghiệm.
- Thiết lập mô hình và kết hợp các số liệu dựa trên các mô hình đó.
- Dùng những số liệu thống kê có căn cứ.
Định tính và định lượng là hai phương pháp được nhiều doanh nghiệp lựa chọn để phân tích nhân khẩu học
Sử dụng nhân khẩu học trong Marketing như thế nào hiệu quả?
Để tận dụng một cách hiệu quả và tối ưu các dữ liệu từ quá trình phân tích nhân khẩu học, các doanh nghiệp cần:
Xây dựng phân khúc khách hàng
Thay vì tiếp cận toàn bộ thị trường, các doanh nghiệp có thể phân chia ra từng nhóm khách hàng chuyên biệt, lựa chọn kênh truyền thông với các ngôn từ và hình ảnh phù hợp để thu hút sự chú ý. Doanh nghiệp có thể thiết kế các chiến dịch Marketing riêng biệt cho từng nhóm khách hàng, lựa chọn kênh truyền thông phù hợp, sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh thu hút sự chú ý của từng đối tượng.
Việc tập trung nguồn lực vào những nhóm tiềm năng nhất giúp doanh nghiệp hạn chế sự lãng phí ngân sách cho những nhóm khách hàng không quan tâm đến sản phẩm hay dịch vụ.
Truyền tải đúng thông điệp cho từng cá nhân
Mỗi nhóm khách hàng có thói quen sử dụng kênh truyền thông khác nhau. Từ các dữ liệu nhân khẩu học, doanh nghiệp có thể dễ dàng tìm và nhóm các đối tượng mục tiêu với nhau. Sau đó, truyền tải đến các sản phẩm đi kèm hoặc ưu đãi có liên quan để khuyến khích khách hàng mua thêm sản phẩm của công ty.
Phân chia ngân sách phù hợp
Các thông tin về nhân khẩu học sẽ là cơ sở hữu ích giúp cho doanh nghiệp và Marketer ra những quyết định quan trọng và phân bổ nguồn ngân sách một cách hợp lý. Từ đó góp phần nâng cao doanh thu và giảm thiểu chi phí Marketing.
Tóm lại, việc sử dụng nhân khẩu học trong Marketing một cách hiệu quả giúp doanh nghiệp không chỉ tăng cường khả năng tiếp cận và tương tác với khách hàng mà còn tối ưu hóa các nguồn lực và chi phí, nâng cao hiệu quả kinh doanh và sự hài lòng của khách hàng.
