Những người nổi bật và có những thành tích cao trong cuộc sống thường sở hữu những kỹ năng quan trọng, chẳng hạn như giao tiếp rõ ràng, ứng phó linh hoạt với mọi tình huống, quản lý tốt thời gian,... Những kỹ năng này giúp mỗi người dễ dàng thành công hơn trong cả công việc lẫn cuộc sống.
Kỹ năng là gì?
Kỹ năng (skill) là những khả năng, kiến thức và năng lực mà một người sử dụng để thực hiện một công việc, giải quyết một vấn đề nào đó. Kỹ năng có thể bao gồm cả khả năng vận dụng kiến thức và kinh nghiệm vào thực tế, cũng như khả năng thích nghi và học hỏi trong các tình huống mới.
Một số loại kỹ năng phổ biến:
-
Kỹ năng mềm: là các kỹ năng không liên quan trực tiếp đến kiến thức chuyên môn, nhưng quan trọng trong giao tiếp và làm việc với người khác. Các kỹ năng mềm bao gồm: giao tiếp, quản lý thời gian, lãnh đạo, tư duy logic và khả năng làm việc nhóm.
-
Kỹ năng chuyên môn: là các kỹ năng liên quan đến một lĩnh vực cụ thể hoặc ngành nghề. Ví dụ, kỹ năng chuyên môn của một lập trình viên có thể bao gồm phân tích, code và giải quyết vấn đề liên quan đến phần mềm.
-
Kỹ năng tự quản lý: là khả năng tự quản lý thời gian, đặt ra mục tiêu và duy trì động lực. Kỹ năng này quan trọng để đạt được hiệu suất cao và tự phát triển.
-
Kỹ năng xã hội: là khả năng tương tác và làm việc với người khác trong môi trường chuyên nghiệp hoặc xã hội. Kỹ năng này bao gồm khả năng lắng nghe, thấu hiểu, đàm phán và giải quyết xung đột.
-
Kỹ năng công nghệ: là các kỹ năng liên quan đến việc sử dụng công cụ, thiết bị hoặc phần mềm cụ thể trong một lĩnh vực như kỹ thuật, khoa học hoặc thiết kế.
Kỹ năng có thể phát triển và hoàn thiện thông qua học tập, thực hành, và trải nghiệm. Chúng rất quan trọng trong cả cuộc sống cá nhân và sự nghiệp, và giúp con người thích nghi và thành công trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
3 Loại kỹ năng quan trọng trong công việc và cuộc sống
1. Kỹ năng cứng
Kỹ năng cứng là những kỹ năng thiên về kỹ thuật, có tính chuyên môn, liên quan đến việc sử dụng các công cụ, phần mềm, quy trình cụ thể nhằm hoàn thành một nhiệm vụ. Kỹ năng cứng có thể định lượng và dạy được. Chẳng hạn như lập trình máy tính, thiết kế, điều dưỡng, cơ khí,...
Kỹ năng cứng dùng để chỉ những kiến thức chuyên môn, trình độ, bằng cấp, các chứng chỉ liên quan. Kỹ năng này đòi hỏi mỗi người phải có một quá trình rèn luyện, học hỏi, trải qua những bài kiểm tra, kỳ thi đánh giá năng lực.
Một số ví dụ về kỹ năng cứng:
- Kỹ năng tin học văn phòng (Microsoft Word, Excel, PowerPoint,...)
- Kỹ năng tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng Nhật
- Kỹ năng sử dụng máy móc, thiết bị sản xuất
- Kỹ năng lập trình: Tạo ra các chương trình hoặc ứng dụng bằng các ngôn ngữ lập trình như Java, Python, C++,...
- Kỹ năng thiết kế đồ họa: Tạo ra các hình ảnh, biểu đồ hoặc các sản phẩm đồ họa khác nhau bằng các công cụ như Adobe Illustrator, Photoshop,...
Một số ví dụ về kỹ năng cứng:
2. Kỹ năng mềm
Kỹ năng mềm là những kỹ năng phi kỹ thuật, liên quan đến cách thức mà một cá nhân tương tác, làm việc và giao tiếp với những người khác. Kỹ năng mềm thường là những đặc tính cá nhân như sự tự tin, sáng tạo, cẩn thận, lắng nghe, giao tiếp,... Chúng hơi khó định lượng và có liên quan đến tính cách của mỗi người.
Kỹ năng mềm rất quan trọng trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực, chúng giúp mỗi người có thể làm việc hiệu quả trong nhiều môi trường, trở thành một người lãnh đạo tốt và phát triển sự nghiệp của mình cao hơn.
Một số ví dụ về kỹ năng mềm:
3. Kỹ năng sống
Kỹ năng sống là những kỹ năng tổng quát mà một người cần có để sống độc lập, thích nghi trong cuộc sống hằng ngày, giải quyết những vấn đề khó khăn, thách thức. Kỹ năng sống được hình thành ngay từ khi còn nhỏ, trong quá trình đi học và những trải nghiệm đời thường.
Một số ví dụ về kỹ năng sống:
- Tự vệ khi bị tấn công
- Kỹ năng thoát hiểm trong các tình huống nguy hiểm như động đất, cháy nhà,..
- Kỹ năng sinh tồn khi bị lạc trong rừng
Tầm quan trọng của kỹ năng
- Cải thiện khả năng làm việc
- Phát triển sự tự tin
- Cạnh tranh trong thị trường lao động
- Tự phát triển và học tập suốt đời
Cải thiện khả năng làm việc
Kỹ năng giúp mỗi người nắm bắt được những vấn đề, khó khăn trong công việc và cuộc sống. Kỹ năng cứng giúp xử lý nhiều tác vụ kỹ thuật khác nhau, mỗi cá nhân có thể trở thành chuyên gia trong lĩnh vực của mình. Kỹ năng mềm giúp làm việc hiệu quả hơn với những người khác, trở thành một lãnh đạo tốt cho cả bản thân và những người khác. Kỹ năng sống giúp mỗi người đạt được sự cân bằng trong cuộc sống, tập trung vào những mục tiêu và chuyên môn của bản thân.
Phát triển sự tự tin
Kỹ năng giúp mỗi người trở nên tự tin hơn khi đối mặt với những tình huống khác nhau trong cuộc sống. Chẳng hạn như khi có kỹ năng giao tiếp tốt, chúng ta cảm thấy tự tin hơn khi nói chuyện, chia sẻ hay tham gia một cuộc thảo luận nào đó với người khác. Khi quản lý thời gian tốt, chúng ta lại cảm thấy tự tin hơn khi đối mặt với các tác vụ khó khăn, biết cách phân chia thời gian để hoàn thành chúng.
Cạnh tranh trong thị trường lao động
Kỹ năng giúp bản thân mỗi người trở nên nổi bật trong xã hội và thị trường lao động. Nhà tuyển dụng đánh giá cao những ứng viên có kiến thức và kỹ năng phù hợp với công việc. Chẳng hạn như kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý mối quan hệ,... những điều này giúp chúng ta xây dựng mạng lưới quan hệ, tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường lao động hiện nay.
Tự phát triển và học tập suốt đời
Kỹ năng không chỉ giúp thành công trong hiện tại mà còn giúp mỗi người luôn ý thức để tự cải tiến bản thân và học tập suốt đời. Thế giới liên tục thay đổi và phát triển, sở hữu những kỹ năng cần thiết giúp mỗi người nhanh chóng thích nghi và tiếp tục phát triển trong môi trường mới.
Tóm lại, kỹ năng là cốt lõi để mỗi người đạt được thành công trong công việc và cuộc sống. Chúng giúp chúng ta làm việc hiệu quả hơn, phát triển sự tự tin, có lợi thế cạnh tranh trên thị trường lao động và tiếp tục phát triển suốt đời.
>> Đọc thêm: Kỹ năng tự học
Xác định và phát triển kỹ năng của bản thân
Xác định kỹ năng hiện tại của bản thân
Đầu tiên, hãy tìm hiểu về các kỹ năng cơ bản, bao gồm kỹ năng mềm, kỹ năng cứng và kỹ năng sống. Đọc các tài liệu, sách, trang web hoặc tham gia các khóa học liên quan đến các kỹ năng này để hiểu rõ hơn về chúng.
Hãy liệt kê ra những thế mạnh, điểm yếu của bản thân, suy nghĩ về những việc đã làm trước đó, các nhiệm vụ, dự án, hoạt động và trải nghiệm cá nhân. Sau đó đánh giá khả năng của mình trong mỗi kỹ năng đó. Ngoài ra, hãy hỏi ý kiến từ người khác về kỹ năng của mình. Họ có thể cung cấp cho những phản hồi khách quan về các kỹ năng.
Tham khảo thêm về bản thân:
Lựa chọn phương thức phát triển kỹ năng
Hãy kiên trì rèn luyện, lặp lại, học từ những thất bại để trở nên nhuẫn nhuyễn. Nếu muốn phát triển kỹ năng IT, hãy tham khảo các khóa học, học trực tuyến. Nếu muốn phát triển kỹ năng giao tiếp, hãy cởi mở, thực hành thường xuyên và học hỏi từ người khác.
Rèn luyện kỹ năng để thành công trong cuộc sống
- Tự đặt mục tiêu
- Thực hành thường xuyên
- Xây dựng mạng lưới mối quan hệ
- Học hỏi từ người khác
- Sẵn sàng học từ thất bại
- Tự chăm sóc và cân bằng cuộc sống
- Tự đánh giá và cải thiện
- Tham gia các khóa học và đào tạo
Tự đặt mục tiêu
Có kỹ năng xác định mục tiêu giúp chúng ta có thể tập trung vào những gì cần thực hiện để đạt được mục tiêu đó và đo lường được tiến độ của mình.
Khi tự đặt mục tiêu, cần chú ý đến các yếu tố sau:
- Mục tiêu cần phải cụ thể và rõ ràng
- Mục tiêu cần phù hợp với năng lực và khả năng, đảm bảo rằng có thể hoàn thành mục tiêu đó.
- Mục tiêu cần phải có thời hạn cụ thể, đảm bảo bản thân có đủ thời gian và động lực để hoàn thành chúng.
- Mục tiêu cần phải có tính đo lường, nhằm đánh giá được tiến độ và đo lường được kết quả.
>> Tham khảo: Nguyên tắc và cách đặt mục tiêu SMART
Thực hành thường xuyên
Thực hành là cách nhanh nhất để nhuần nhuyễn một kỹ năng nào đó. Quá trình trải nghiệm sẽ giúp mỗi người có cái nhìn chi tiết, rõ ràng hơn về các quy trình, thành thạo hơn trong việc sử dụng kỹ năng và tăng cường sự tự tin khi đối mặt với các tình huống thực tế.
Thực hành thường xuyên cũng giúp tìm hiểu sâu hơn về các khía cạnh khác nhau của kỹ năng và tìm ra cách tối ưu hóa chúng. Đồng thời có thể phát hiện ra các sai sót cần cải thiện. Ngoài ra, thực hành thường xuyên cũng giúp xây dựng thói quen và tăng cường sự kỷ luật của bản thân.
Xây dựng mạng lưới mối quan hệ
Xây dựng một mạng lưới quan hệ đáng tin cậy, những người có cùng sở thích và mục tiêu có thể mang lại những cơ hội, sự hỗ trợ trong cuộc sống và sự nghiệp. Đây là một cách rất tốt để rèn luyện và phát triển kỹ năng.
Mạng lưới mối quan hệ có thể cung cấp cho nhiều cơ hội để tìm hiểu về các lĩnh vực khác nhau, học hỏi từ những người có kinh nghiệm, chia sẻ kiến thức và kỹ năng. Mỗi người có thể tìm kiếm các nhóm hoặc hội thảo liên quan đến các kỹ năng mà bản thân muốn phát triển. Mạng lưới mối quan hệ cũng cung cấp những cơ hội để thực hành kỹ năng và nhận được phản hồi, đánh giá từ những người khác.
Học hỏi từ người khác
Tìm kiếm người có kinh nghiệm và tìm hiểu cách họ đã phát triển các kỹ năng của mình. Người khác có thể có kinh nghiệm, kiến thức và các góc nhìn khác nhau, điều này cho phép chúng ta học hỏi và mở rộng kiến thức của mình.
Khi học hỏi từ người khác, hãy lắng nghe và hiểu quan điểm của họ. Đồng thời biết cách đặt câu hỏi và khám phá các khía cạnh khác nhau của vấn đề để có thể học hỏi được nhiều hơn, tránh việc phản đối hay có những thái độ châm chọc, khiến đối phương khó chịu hoặc sinh ra những mâu thuẫn không cần thiết.
Sẵn sàng học từ thất bại
Thất bại và sai lầm là một phần không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Tuy nhiên, quan trọng là hãy học từ những sai lầm đó và sẵn lòng cải thiện. Điều này giúp mỗi người nâng cao khả năng chịu đựng, tăng sự sáng tạo và phản hồi tích cực đối với những tình huống khó khăn.
Tự chăm sóc và cân bằng cuộc sống
Hãy đảm bảo rằng bản thân luôn có thời gian để chăm sóc bản thân và cân bằng cuộc sống. Điều này bao gồm việc duy trì sức khỏe tốt, thư giãn, quản lý căng thẳng một cách hợp lý. Khi có tinh thần và sức khỏe tốt, chúng ta có thể tránh các vấn đề như lo âu, trầm cảm, căng thẳng,... từ đó tăng khả năng làm việc hiệu quả.
>> Xem thêm: 12 Cách để yêu bản thân hơn mỗi ngày
Tự đánh giá và cải thiện
Đánh giá tiến độ phát triển, cải thiện các kỹ năng của bản thân dựa trên phản hồi của người khác và sự nhìn nhận của chính mình. Hãy lưu ý các điểm mạnh và điểm yếu để có thể cải thiện một cách hiệu quả hơn.
Tham gia các khóa học và đào tạo
Các khóa học có thể giúp phát triển các kỹ năng một cách nhanh chóng và hiệu quả. Đó là cơ hội để mọi người có thể học từ các chuyên gia và nhận được phản hồi từ những người có kinh nghiệm. Ngoài ra, các khóa học cũng cung cấp một môi trường học tập chuyên nghiệp, đầy đủ các tài liệu học tập.
Nếu không có đủ điều kiện tham gia khóa học trực tiếp, hãy chủ động tìm kiếm các khóa học trực tuyến hoặc các tài liệu học tập miễn phí trên mạng. Các tài liệu học tập trực tuyến có thể cung cấp nhiều kiến thức hữu ích và giúp rèn luyện kỹ năng một cách hiệu quả.
>> Tham khảo: Các khóa học Kỹ năng chuyên nghiệp tại Học Viện Quản Lý PACE
Phân biệt Kiến thức (Knowledge) – Kỹ năng (Skills) – Khả năng (Abilities)
|
Phân biệt |
Kiến thức (Knowledge) |
Kỹ năng (Skills) |
Khả năng (Abilities) |
|
Định nghĩa |
Là sự hiểu biết về các thông tin mà một người có về chủ đề nào đó |
Là khả năng thực hiện một tác vụ, công việc cụ thể thông qua việc áp dụng kiến thức, kinh nghiệm, thực hành |
Là tố chất tư duy sáng tạo, tự nắm bắt, tiếp thu những điều mới không chỉ dựa trên những kiến thức, kỹ năng hiện có |
|
Ví dụ cụ thể |
Hiểu biết về lịch sử, ngôn ngữ, khoa học hay một lĩnh vực cụ thể nào đó |
Kỹ năng giao tiếp, lãnh đạo, quản lý thời gian, sử dụng công nghệ, vẽ, thiết kế,... |
Phân tích, giải quyết một vấn đề khẩn cấp, thích ứng với môi trường mới |
|
Phương pháp |
Học hỏi, tiếp thu kiến thức thông qua giáo dục, nghiên cứu và những trải nghiệm cá nhân |
Thực hành, rèn luyện, trải nghiệm cá nhân, bẩm sinh,... |
Là phẩm chất bẩm sinh của mỗi người, tuy nhiên vẫn có thể phát triển qua những trải nghiệm, rèn luyện |
|
Vai trò |
Là nền tảng để xây dựng kỹ năng và khả năng |
Được phát triển dựa trên kiến thức, sử dụng để thực hiện các tác vụ, hoạt động |
Sử dụng kiến thức và kỹ năng để xử lý tình huống và đạt được mục tiêu trong cuộc sống |
Một số câu hỏi thường gặp về kỹ năng
- Kỹ năng cứng hay kỹ năng mềm quan trọng hơn?
- Phân biệt kỹ năng cứng và kỹ năng mềm?
- Kỹ năng mềm mà nhà tuyển dụng tìm kiếm ở nhân viên mới?
- Kỹ năng mềm có thể học được không?
Kỹ năng cứng hay kỹ năng mềm quan trọng hơn?
Cả kỹ năng cứng và kỹ năng mềm đều rất quan trọng và cần thiết để đạt được thành công trong công việc, cuộc sống. Tuy nhiên, tùy vào từng ngành nghề, lĩnh vực và vị trí công việc mà mức độ quan trọng của từng loại kỹ năng có thể khác nhau.
Kỹ năng cứng thường liên quan đến kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm và kỹ thuật, thường được đo lường bằng các tiêu chuẩn cụ thể như bằng cấp, chứng chỉ hoặc kinh nghiệm thực tế.
Kỹ năng mềm liên quan đến các kỹ năng xã hội, tư duy, sáng tạo, quản lý thời gian, giao tiếp, thuyết phục, đàm phán, chúng đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực công việc và sự nghiệp. Những kỹ năng này giúp mỗi người có thể làm việc tốt với người khác, thích nghi với môi trường làm việc thay đổi liên tục và đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ tốt với đồng nghiệp, khách hàng và đối tác kinh doanh.
Phân biệt kỹ năng cứng và kỹ năng mềm?
Kỹ năng mềm và kỹ năng cứng đều có vai trò quan trọng trong sự phát triển và thành công của một cá nhân, sự kết hợp của cả hai loại kỹ năng là điều cần thiết để có một hồ sơ năng lực đa dạng và thích ứng trong môi trường làm việc hiện đại.
Các yếu tố khác nhau giữa kỹ năng cứng và kỹ năng mềm:
|
Yếu tố |
Kỹ năng cứng |
Kỹ năng mềm |
|
Định nghĩa |
Kỹ năng dựa trên kiến thức cụ thể và có thể được học được qua quá trình đào tạo, học tập chuyên môn. Chúng thường liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ cụ thể. |
Kỹ năng liên quan đến khả năng làm việc và tương tác với người khác. Chúng bao gồm các yếu tố nhân cách, quản lý thời gian, giao tiếp, làm việc nhóm, và giải quyết vấn đề. |
|
Ví dụ |
Kỹ năng lập trình, kỹ thuật, sử dụng công cụ và phần mềm, tiếng Anh chuyên ngành, kiến thức kỹ thuật về máy móc. |
Kỹ năng lãnh đạo, giao tiếp hiệu quả, làm việc nhóm, quản lý thời gian, khả năng giải quyết vấn đề, sự linh hoạt và sáng tạo. |
|
Hình thức học |
Thường được học thông qua các khóa đào tạo, trường học, chứng chỉ chuyên ngành, hoặc kinh nghiệm thực tế trong lĩnh vực cụ thể. |
Thường được học thông qua kinh nghiệm làm việc, tương tác xã hội, phản hồi từ người khác, và phát triển cá nhân. |
|
Đo lường |
Thường có thể đo lường bằng các chứng chỉ, bằng cấp, bài kiểm tra, và kỹ năng định lượng. |
Thường khó đo lường một cách chính xác, thường dựa trên đánh giá thông qua quan sát, phản hồi từ người khác và các phương pháp đánh giá chủ quan. |
|
Tính bổ sung |
Kỹ năng cứng cần được cập nhật và phát triển liên tục để theo kịp sự phát triển của ngành. |
Kỹ năng mềm có thể được phát triển và cải thiện thông qua việc học tập, huấn luyện, và trải nghiệm thực tế. |
Điểm giống nhau giữa kỹ năng cứng và kỹ năng mềm:
-
Tính cần thiết: Cả kỹ năng cứng và kỹ năng mềm đều là những yếu tố quan trọng trong sự phát triển và thành công của một cá nhân trong công việc và cuộc sống.
-
Có thể được phát triển: Có thể được học, rèn luyện và phát triển theo thời gian. Bằng cách đầu tư thời gian và nỗ lực, cả hai loại kỹ năng có thể được cải thiện và nâng cao.
-
Ảnh hưởng đến hiệu suất công việc: ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc của một cá nhân. Kỹ năng cứng giúp xử lý nhiệm vụ cụ thể và hoàn thành công việc một cách hiệu quả, trong khi kỹ năng mềm tác động đến khả năng tương tác, làm việc nhóm và quản lý thời gian.
-
Cần kết hợp để đạt được thành công: Một cá nhân cần có cả kỹ năng cứng và kỹ năng mềm để đạt được thành công toàn diện. Kỹ năng cứng cung cấp nền tảng kiến thức chuyên môn và kỹ thuật, trong khi kỹ năng mềm giúp tương tác và làm việc hiệu quả với người khác.
-
Được đánh giá trong quá trình tuyển dụng: Cả kỹ năng cứng và kỹ năng mềm thường được đánh giá trong quá trình tuyển dụng. Công ty và nhà tuyển dụng cần đánh giá cả hai loại kỹ năng để đảm bảo phù hợp với yêu cầu công việc và môi trường làm việc.
Kỹ năng mềm mà nhà tuyển dụng tìm kiếm ở nhân viên mới?
Điều quan trọng là tìm được một nhân viên làm tăng giá trị cho doanh nghiệp thông qua những kỹ năng cần thiết. Nhà tuyển dụng cần đảm bảo đặt các câu hỏi phỏng vấn phù hợp để xác định xem ứng viên có các kỹ năng mềm cần thiết và phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp hay không. Những kỹ năng mềm mà nhà tuyển dụng tìm kiếm ở nhân viên mới như:
- Quản lý thời gian
- Giao tiếp
- Kỹ năng lắng nghe, phản biện
- Giải quyết vấn đề
- Kỹ năng làm việc nhóm
- Tư duy sáng tạo
- Khả năng lãnh đạo
- Kỹ năng đặt câu hỏi
- Kỹ năng viết báo cáo
- Kỹ năng quản trị sự thay đổi
- Kỹ năng văn phòng
- Kỹ năng kinh doanh
Kỹ năng mềm có thể học được không?
Kỹ năng mềm là những kỹ năng phi kỹ thuật nên chúng không phải là thứ có thể dạy trong một sớm một chiều. Tuy nhiên, mỗi người đều có thể tiếp thu các kỹ năng mềm mới, bằng cách rèn luyện, hỏi hỏi liên tục và từ những trải nghiệm cá nhân. Đây là những kỹ năng đặc biệt quan trọng để trở nên nổi bật trong mắt nhà tuyển dụng, chính vì vậy, việc phát triển bản thân bằng các kỹ năng mềm là cực kỳ cần thiết để thành công trong một thị trường lao động cạnh tranh như ngày nay.
Các kỹ năng mềm cũng có xu hướng linh hoạt hơn và rất khó phân loại. Chẳng hạn như kỹ năng lãnh đạo không chỉ dành cho các nhà lãnh đạo, đó là một kỹ năng mềm mà tất cả nhân viên đều có thể hưởng lợi từ đó, như lãnh đạo bản thân, lãnh đạo những người khác khi làm việc nhóm.
Tham khảo các khóa học kỹ năng chuyên nghiệp tại Học Viện Quản Lý PACE:
Càng ngày, các nhà tuyển dụng càng nhận ra rằng một đội ngũ nhân viên lý tưởng không chỉ là những người sở hữu bằng cấp, kinh nghiệm làm việc dày dạn, mà phải sở hữu những kỹ năng cứng, kỹ năng mềm cần thiết, đa dạng về tính cách, đặc điểm,...
Kỹ năng mềm lấp đầy khoảng trống giữa công việc mà một người đã đảm nhiệm và các bài học, trải nghiệm đã trải qua để thể hiện toàn bộ con người họ. Chính bức tranh hoàn chỉnh này sẽ dễ dàng chứng minh sự phù hợp của mỗi cá nhân với công việc và tiềm năng với tư cách là một nhân viên.
